Grupa mieszkańców Kołobrzegu ruszyła w maju bieżącego roku z kampanią na rzecz przywrócenia pamięci o kołobrzeskim artyście Olgierdzie Szelągu. Trwa również akcja na rzecz ocalenia mozaiki, wykonanej przez tego artystę, a która niedługo może pozostać tylko w pamięci starszych kołobrzeżan. „Dom Rybaka”, na którym się znajduje jedna z najbardziej okazałych mozaik, niedługo zostanie zburzony. Niestety, wszystko wskazuje na to, że wraz z nim zabytkowa mozaika. Czy chociaż rok 2020 – w którym obchodzić będziemy setną rocznicę urodzin tego artysty – będzie ustanowiony rokiem Olgierda Szerląga?
Olgierd Szerląg urodził się 16 sierpnia 1920 roku w rodzinie z artystycznymi tradycjami. Był wnukiem malarza, który nauki pobierał od samego Jana Matejki. Do Kołobrzegu przeprowadził się w roku 1960 i od tej pory Kołobrzeg był jego miastem rodzinnymi. To tu pozostawił po sobie wiele prac w przestrzeni publicznej. Jego najbardziej znane dzieła to mozaiki ścienne, które można było oglądać na przykład na Zakładzie Przyrodoleczniczym nr 1 lub też na znanym „Domu Rybaka”. I właśnie z tym budynkiem jest związana akcja uratowania mozaiki ściennej – budynek jest bowiem przeznaczony do wyburzenia, a właściciel, który chce rozbudować ośrodek, nie widzi w tej mozaice wartości muzealnej. Jest natomiast gotów oddać tę mozaikę za darmo, ale koszt demontażu, przeniesienia, miałby być poniesiony ze środków osób zainteresowanych.
Na temat mozaiki wystosował opinię prof. dr hab. Tomasz Wecławowicz, rzeczoznawca Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który zwrócił uwagę na to, że:
- ...mozaiki w Domu Rybaka” to zespół odrębnych dzieł (…) należy traktować zatem jako „zabytki ruchome”, zarówno z powodu ich technologii, jak i kompozycji i lokalizacji. Przewidywany transfer mozaik wymuszony rozbiórką „Domu Rybaka” pozwoli na aranżację w nowym miejscu w sposób dogodny technicznie, jednakże bez naruszenia kompozycji poszczególnych elementów. Transfer jest jedyną metoda zabezpieczenia tych dzieł.
W sprawie uratowania mozaiki, w dniu 17 kwietnia br. złożył interpelację radny Dariusz Zawadzki. W odpowiedzi otrzymał informację, że mozaika nie jest wpisana w rejestr zabytków i nie znajduje się w Gminnej Ewidencji Zabytków.
- Większość z nich nie jest objęta ochroną konserwatorską, w związku z tym są niszczone przy modernizacjach budynków, przebudowie czy też wyburzeniach. W przypadku, gdy właścicielem budynku zdobionego mozaiką jest podmiot prywatny, los dzieła sztuki współczesnej pozostaje całkowicie w jego gestii. Niewątpliwie warto zinwentaryzować zachowane mozaiki jako dzieła sztuki współczesnej świadczące o prężnie działającym środowisku kołobrzeskich plastyków. W najbliższym czasie zostaną podjęte kroki w celu zinwentaryzowania zagrożonej mozaiki na Domu Rybaka w Kołobrzegu
– poinformowała w odpowiedzi prezydent miasta Anna Mieczkowska. W sprawie mozaiki urzędnicy zasięgali różnych opinii, jednak ostatecznie koszt przeniesienia tej mozaiki, który wahał się w granicach półtora miliona złotych, jest zbyt duży dla miasta. Powstał pomysł, by uwiecznić ją w formie projektu 3D. Wszystko więc wskazuje na to, że wraz z rozpoczęciem wyburzania budynku, zniknie również i ta mozaika.
Tymczasem 8 lipca br. grupa osób, którym zależy na ocaleniu mozaiki, złożyła dodatkowo w biurze Rady Miasta wniosek o ustanowienie roku 2020 rokiem Olgierda Szerląga. W tej sprawie wypowiedziały się różne kołobrzeskie instytucje, które w większości mają już zaplanowane wystawy czy inne wydarzenia na przyszły rok. Sprawa stanęła na Komisji Skarg i Wniosków w poniedziałek, 23 września br.
- Jak długo jestem w samorządzie, nie pamiętam, aby rada uchwalała jakiś rok rokiem czyimś. Może to jest dobry pomysł, by do tego tematu podchodzić w sposób kompleksowy i rokrocznie znaleźć patrona, który w jakiś sposób przez nas jako radnych był kultywowany. Ślady działalności Olgierda Szerląga w Kołobrzegu mamy
– mówił podczas komisji radny Jacek Woźniak. Przewodniczący komisji Jacek Kalinowski zasugerował, aby najpierw ustalić plan, by opracować to kompleksowo, by nie było na przykład przerwy pomiędzy poszczególnymi latami. Padały również pytania odnośnie możliwości przesunięcia roku Olgierda Szerląga na rok 2021. Wnioskodawcom w szczególności zależało jednak na tym, by było to w przyszłym roku, gdyż wtedy właśnie przypada setna rocznica urodzin tego artysty.
- Kołobrzeg zapomniał w ogóle o Szerlągu. Młodsi ludzie wiedzą owszem, że jakieś mozaiki są, ale nie mają orientacji, kto to był, że tworzył tu wiele lat. Nikt się nie interesował jego działalnością. Wniosek nie był złożony późno, bo w lipcu, i jest to kwestia dobrej woli tylko – mówiła przedstawicielka wnioskodawców.
Ostatecznie Komisja Skarg, Wniosków i Petycji zadecydowała, żeby przygotować projekt uchwały i skierować go do Rady Miasta. Za takim rozwiązaniem, by o roku Szerląga zadecydowała cała Rada, zagłosowały 4 osoby „za”. Do tematu wrócimy po sesji, która jest planowana na dzień 2 października.
Fot: e-kg.pl
Zobacz opinie na temat mozaiki oraz odpowiedź na interpelację:
